Het kabinet komt begin volgend jaar met een smaakjesverbod voor e-sigaretten. “Een eerste stap”, beargumenteert arts-epidemioloog Esther Croes in onderstaand blog. Als het aan haar ligt, wordt de schadelijke e-sigaret helemaal onbereikbaar voor jongeren.
Hartkloppingen
Jongeren hebben de toekomst, zeker voor de tabaksindustrie. Jong verslaafd is een verdienmodel voor het leven. Onderzoek laat zien dat zoete smaakjes heel aantrekkelijk zijn voor kinderen en jongeren. Op die leeftijd is het beloningssysteem in de hersenen al verder ontwikkeld dan het hersengedeelte dat over het maken van verstandige keuzes gaat. Aangetrokken door de zoete smaakjes komen jongeren makkelijk in aanraking met nicotine. Die stof kan leiden tot hartkloppingen, duizeligheid, hoge bloeddruk en zelfs epileptische aanvallen. Nicotine heeft een negatief effect op de hersenontwikkeling en is bovendien zeer verslavend. Er zijn talrijke aanwijzingen dat de vape een opstap is naar de tabakssigaret.
Roken plus vapen
De claim dat rokers e-sigarettenmet zoete smaken nodig hebben om te stoppen is flinterdun. Bijna alle rokers die een e-sigaret gaan gebruiken kiezen een tabakssmaak. Die mogelijkheid blijft gewoon bestaan met het smaakjesverbod. Het overgrote deel blijft daarnaast helaas roken. Dat levert nog meer gezondheidsschade op: schade door roken plus vapen. Ook lukt het stoppen met roken maar zelden. De e-sigarettenbranche haalt vaak een onderzoek uit het Verenigd Koninkrijk aan. Dat concludeert dat de e-sigaret zou kunnen werken als onderdeel van een stoppen-met-rokenbehandeling. Het lukte 20 procent van de rokers met hulp van een coach en een gratis e-sigaret om een jaar lang niet te roken. Heel mooi, maar het weerspiegelt niet de Nederlandse praktijk: hier geen gratis e-sigaretdistributie in de vapeshops en geen geschoolde coach om stoppers te ondersteunen. Die 20 procent halen we in Nederland trouwens met de reguliere begeleiding.
Ze vinden vast weer een achterdeur in de wetgeving: geurtjes in plaats van smaakjes bijvoorbeeld.
De tabaksindustrie zou de e-sigaret met alle gewenste smaakjes als geneesmiddel kunnen laten registreren. Dat is geheel volgens de wet. Daarmee wordt de veiligheid gegarandeerd en het product onbereikbaar voor jongeren. Maar ik verwacht niet dat ze hiertoe overgaan. Ze vinden vast weer een achterdeur in de wetgeving: geurtjes in plaats van smaakjes bijvoorbeeld. Daarmee nog steeds aantrekkelijk voor jongeren. Rokers schieten er niks mee op. Een zoethoudertje voor de vapeshophouders, die door de tabaksindustrie gouden bergen werden beloofd. De vraag is en blijft: is de tabaksindustrie écht begaan met het lot van rokers?
Trimbos-instituut, 2022