In 2023 heeft een aanzienlijk deel van de volwassen bevolking in Nederland drugs gebruikt, volgens nieuwe cijfers uit de Gezondheidsenquête van het CBS, het RIVM en het Trimbos-instituut.
Hoewel de meeste Nederlanders geen drugs gebruiken, blijft cannabis de meest populaire drug. Vooral jongvolwassenen, mannen en hoogopgeleiden gebruiken vaker drugs, al zegt dit niet direct iets over frequentie of problematisch gebruik. Sommige middelen, zoals XTC en cocaïne, worden populairder, terwijl het gebruik van andere drugs, zoals lachgas en GHB, afneemt.
Cannabis blijft de meest gebruikte drug
In 2023 gebruikte 7,6% van de volwassenen in Nederland cannabis, wat neerkomt op ruim 1 miljoen mensen. Hiermee blijft cannabis veruit de meest gebruikte drug. Andere populaire drugs zijn XTC (3,8%) en cocaïne (2,2%), gevolgd door speed (1,3%), 3-MMC (1,3%) en ketamine (1,2%). Lachgas, LSD, GHB en heroïne werden door minder dan 1% van de volwassenen gebruikt.
Daling in lachgasgebruik sinds 2019
Het gebruik van lachgas is sinds 2019 aan het dalen, en deze trend zette zich in 2023 voort. Het percentage volwassenen dat lachgas gebruikte, zakte van 1,3% in 2022 naar 0,9% in 2023. De daling was vooral zichtbaar onder jongvolwassenen (18-29 jaar), van 5,6% naar 3,5%. Het verbod op recreatief gebruik van lachgas, dat in januari 2023 werd ingevoerd, heeft waarschijnlijk bijgedragen aan deze afname, evenals de aandacht voor de gezondheidsrisico’s in de media.
Klik hier voor de laatste lachgascijfers
Lange termijn trends: stijging in XTC en cocaïne, daling in GHB
Sinds 2015 is er een gestage toename van het gebruik van XTC, cocaïne, LSD en paddo’s onder volwassenen. Het gebruik van XTC steeg van 2,8% in 2015 naar 3,8% in 2023, terwijl het gebruik van cocaïne in dezelfde periode toenam van 1,6% naar 2,2%. Het gebruik van GHB daalde echter in deze tijd, terwijl het gebruik van cannabis, speed en heroïne grotendeels gelijk bleef.
Klik hier voor de laatste XTC-cijfers.
Klik hier voor de laatste cocaïnecijfers
Jongvolwassenen, mannen en hoogopgeleiden gebruiken vaker drugs
Drugsgebruik komt vaker voor bij jongvolwassenen (18-29 jaar), mannen en hoogopgeleiden. Dit betekent alleen niet automatisch dat deze groepen de drugs ook vaker of problematisch gebruiken. Zo komt dagelijks of bijna dagelijks cannabisgebruik, wat een belangrijke risicofactor is voor verslaving, juist vaker voor bij lager opgeleiden.
Opkomst van minder traditionele drugs: 3-MMC en ketamine
Een opvallende ontwikkeling is de groei in het gebruik van minder traditionele drugs, zoals 3-MMC en ketamine. Vooral jongvolwassenen gebruiken deze middelen vaker. Uit andere onderzoeken blijkt dat het aantal incidenten met deze drugs, zoals vergiftigingen, ook is toegenomen. De populariteit van 3-MMC en ketamine weerspiegelt zich ook in de toename van het aantal ingeleverde drugsmonsters bij testdiensten.
Klik hier voor de laatste 3-MMC-cijfers
Luister meer over het gebruik en de risico’s van 3-MMC
Klik hier voor de laatste ketaminecijfers
Heroïnegebruik blijft laag, maar mogelijk onderschat
Minder dan 0,1% van de volwassenen gebruikte in 2023 heroïne. Deze cijfers kunnen echter een onderschatting zijn, omdat probleemgebruikers van heroïne, methadon en andere harddrugs vaak niet worden meegenomen in bevolkingsonderzoeken. Dit komt doordat zij bijvoorbeeld dakloos zijn of in een justitiële inrichting verblijven. Om een beter beeld te krijgen van problematisch harddrugsgebruik, is het Trimbos-instituut in 2023 gestart met het OPAAK-onderzoek.
Lees het originele artikel op Trimbos.nl.
Meer info:
- De laatste feiten, cijfers en trends m.b.t. drugs zijn te vinden op: Nationaledrugmonitor.nl.
- Hoe normaal is het eigenlijk om drugs te gebruiken? – Drugs en Uitgaan